Hernia of Hernia Nuclei Pulposi (HNP) protocol
Er is geen eenduidigheid in Nederland betreffende protocollen na HNP operaties.
Na de operatie wordt er in de eerste 2 weken geen fysiotherapie geadviseerd. Wondherstel dient eerst plaats te vinden. Daarna lijkt goede begeleiding wel raadzaam.
0-2 weken na de operatie
- Veel liggen en af en toe gaan staan en lopen. Indicatie: 5 min staan of lopen en daarna weer liggen. Probeer iedere dag iets minder te liggen.
- Zitten zo veel mogelijk vermijden.
- De oefeningen doen die ze in het ETZ hebben aangeleerd. Dat zijn aanspanningsoefeningen van buik, bekkenbodem en rugmusculatuur waarbij de rug in neutraal stand blijft.
2-6 weken na operatie
Mobiliteit:
- Begeleiden in steeds minder liggen en steeds langer zitten en staan of lopen. Aan eind van deze periode 1 uur wandelen waarna weer een uur liggen.
- Fietsen en autorijden na alleen als zitten geen probleem meer is.
- Nog geen rotaties toe laten.
Oefeningen:
- Start propriocepsis oefeningen zoals in ziekenhuis aangeleerd. Op de juiste manier buikspanning aanleren ruglig.
- Isometrisch aanspannen van de bovenbenen, billen, hamstrings.
- Week 3-4: Dorsaal flexie voet in ruglig zonder radiatie op te wekken.
- Ruglig en met buik aangespannen armen naar anteflexie bewegen zonder dat de rug beweegt.
- Zijlig: selectief multifidi aanspannen zonder beweging.
- Week 5-6: met gebogen knie het bovenbeen vast pakken en daarna de knie strekken tot er rek gevoeld wordt. Geen pijn!
- Ruglig met gebogen benen. Buik correct aanspannen en 1 voet 1 cm heffen. Geen pijn!
- Ruglig met aangespannen buik en gebogen knieën en 1 arm zijwaarts bewegen.
- Zijlig: selectief multifidi aanspannen met 1 cm beweging.
- Stand: Pully oefening: alles met gespannen romp en geen beweging in de rug toelaten: bv: retractie met beide armen, dwars op pully en 1 arm hor abd maken. Later ook in zitstand.
- Stand: Halterstang slingeren kleine uitslag en juiste buikspanning.
6-12 weken
Mobiliteit:
- ADL uitbreiden mits geen klachten.
- Werkhervatting mits niet te zware werkzaamheden.
- Start zwemmen of hardlopen mits juiste rompcontrole en geen klachten.
Oefeningen:
- Tilinstructies met een rechte rug.
- Oefeningen kunnen voorzichtig met meer beweging plaatsvinden, maar klein beginnen.
- Start kracht benen en romp belast.
- Bv .:Squats, goodmornings, lunges, Fietsen intensiever, crosstrainer, ed.
- Algemene oefeningen waarbij de romp gestabiliseerd blijft.
- Bv.: Lat pully, chest press, nekpress.
- o Ruglig:
- Start maken met hele kleine gecontroleerde rotaties met gebogen benen. Niet zo ver mogelijk, maar juist kleine bewegingen.
- Crunches klein.
- Stand/zit: pully:
- Band om schouder en kleine rotaties inzetten. Week 11-12.
- Retractie maken met gestrekte armen naar achteren. Bv 1 omhoog en 1 omlaag. Let op buikspanning!
Maand 3-6.
- Mobiliteit: terugkeer naar normale ADL activiteiten.
- Zwaar werk nog wel volgens instructies uitvoeren.
- Conditie en kracht kunnen uitgebreid worden.
- Sport kan langzaam opgepakt worden.